Murashax u Tartamaya Madaxweynaha Kenya Oo Sheegay Inuu Caasimadda u Wareejinayo Magaalo Soomaaliyeed
Murashaxiinta u taagan xilka madaxweynaha ee doorashada Kenya, oo lagu wado in ay dhacdo 9-ka bisha August ee sanadkan 2022-ka ayaa u muuqda in ay aad u danaynayaan soo jiidashada Soomaalida ku nool waddanka.
Waxa ay Soomaalidu ka mid yihiin qowmiyadaha Kenya dhulka ballaaran ku leh, waxayna tiradooda saamayn ku leedahay natiijada doorashada.
Waxaa la qiyaasaa in ilaa 850,000 oo Soomaali ah ay codadkooda ka dhiiban karaan doorashada guud ee Kenya oo qof iyo cod lagu soo doorto madaxda dowladda dhexe, baarlamaanka iyo madaxda maamul goboleedyada.
Qaar ka mid ah murashaxiinta u hanqal taagaya xilka madaxweynaha ayaa hadallo jeediyay maalmihii lasoo dhaafay, iyagoo ku guda jira ololaha oo sii xoogaysanaya.
George Wajackoyah siyaasiyiintaas ayaa shalay hadal haynta warbaahinta maxalliga ah qabsaday kaddib markii uu soo bandhigay qorsheyaasha u diyaarsan haddii loo doorto xilka ugu sarreeya dowladda.
Qodobbo dhowr ah oo uu sheegay waxaa ka mid ahayd in uu caasimadda Kenya, oo ah Nairobi, ka baddali doono, una weecin doono magaalo kale oo ka mid ah kuwa ku yaalla dhulka ay Soomaalidu u badan tahay.
Barfasoor Wajackoyah ayaa sheegay in Soomaalida ay Kenya ku wajahaan caqabado aysan la kulmin qowmiyadaha kale.
“Labo jeer ayaa la ciqaabaa Soomaalida, midda koowaas waa in ay Soomaali yihiin darteed, tan labaadna waa in mar walba oo ay sharciga aqoonsiga raadsanayaan ay ku khasban yihiin inay afar wax ka badan afar jibaar dadka kale ee reer Kenya caddeeyaan inay u dhasheen Kenya.”Arrintaas way dhammaan doontaa,” ayuu yiri.
Isagoo hadalkiisa sii wada ayuu intaas sii raaciyay in uu abaal marin raalligelin ah siin doono Soomaalida, haddii xilka loo doorto.
“Waxaana u xaqiijin karaa bulshada Soomaalida inaysan meelna u soconin oo ay waddankan kusii noolaan doonaan, waxaana idinku abaalmarin doonnaa inaan caasimadda waddankeenna ka baddalno halkan kana dhigno magaalada Isiolo,” ayuu yiri George Wajackoyah.
Tan iyo markii uu ololaha doorashada billowday siyaasiyiinta ayaa isku dayaya in ay soo jiitaan bulshooyinka ay codadkooda danaynayaan, oo ay ka mid yihiin Soomaalida.
Gobolka Waqooyi bari oo ay magaalooyinkiisa ka mid yihiin Gaarisa, Wajeer iyo Mandheera ayaa gabi ahaanba laga dareemaa ololaha, waxaana booqda murashaxiinta qaarkood.
Marka laga soo tago Barfasoor Wajackoyah, murashaxiinta kale ee dhawaanahan jeedinayay hadallada ay ku hananayaan codka Soomaalida waxaa ka mid ah labada nin ee ugu cad cad loollanka xilka madaxweynaha Kenya, oo kala ah Raila Odinga iyo William Ruto.
Mr Odinga oo horay usoo noqday Ra’iisul Wasaare ayaa dhawaan sheegay in haddii kursiga madaxtooyada loo doorto uu amar ku bixin doono in la furo xadka u dhaxeeya Kenya iyo Soomaaliya, kaasoo muddo dheer xirnaa.
Tallaabadaas ayaa horseedi karta in uu sare u kaco dhaqdhaqaaqa ganacsi ee bulshada labada dhinac ee dalalka deriska ah, kuwaasoo u badan Soomaali.
William Ruto ayaa isagana dhawaan sheegay in uu wax ka baddali doono culaysyada ay dadka Soomaalida ah kala kulmaan helitaanka sharciga aqoonsiga dalka.
Haddii ay taasi dhacdana, Soomaalida Kenya ayay u suurtageli doontaa inay waqti gaaban ku helaan shuruucda, caqabado badan oo ka hor imaan jirayna lama kulmi doonaan.